PROGRAM TERAPEUTYCZNY
Aktywność terapeutyczna Oddziału Psychosomatycznego koncentruje się na kilku obszarach diagnostycznych. Jest adresowana do osób:
1. chorych psychicznie, których aktualny stan somatyczny wymaga całodobowej opieki internistycznej, z wyłączeniem chorób zakaźnych
2. cierpiących na zaburzenia występujące pod postacią somatyczną (F45) lub dokuczliwe objawy somatyczne o etiologii psychogennej ( u pacjentów z innymi zaburzeniami psychicznymi, gł zaburzeniami lękowymi i depresyjnymi )
3. chorych z zaburzeniami odżywiania się ( anoreksja, bulimia, objadanie się)
4. chorych na choroby somatyczne, których przebieg lub leczenie powikłały się objawami psychopatologicznymi (zespoły „egzogenne”) – z wyłączeniem zaburzeń świadomości u osób uzależnionych i osób z otępieniami,
Do Oddziału Psychosomatycznego przyjmujemy osoby kierowane z pomocy doraźnej, Poradni Zdrowia Psychicznego, POZ, innych szpitali – po kwalifikacji wstępnej przez lek. dyżurnego Izby Przyjęć. Osoby z innych oddziałów tut. Szpitala przenosimy po konsultacji lek. Oddziału Psychosomatycznego.
Celem hospitalizacji jest uzyskanie poprawy stanu zdrowia i zainicjowanie procesu terapeutycznego, który będzie kontynuowany w warunkach ambulatoryjnych.
Pacjentom oferujemy diagnostykę somatyczną, psychiatryczną i psychologiczną, adekwatne do potrzeb leczenie farmakologiczne oraz pozafarmakologiczne.
Pacjentom, u których w przebiegu przewlekłych chorób somatycznych lub w związku z prowadzonym leczeniem wystąpiły egzogenne zaburzenia psychiczne oferujemy leczenie tych zaburzeń i ewentualną korektę terapii. Osoby te mogą uczestniczyć w prowadzonych w Oddziale zajęciach edukacyjno-motywacyjnych.
Dla chorych przenoszonych z innych oddziałów tutejszego szpitala oferujemy diagnostykę i leczenie schorzeń somatycznych z równoczesnym dostosowaniem leczenia psychotropowego do aktualnego stanu ogólnego. Osoby te w zależności od aktualnego stanu somatycznego i psychicznego korzystają z zajęć psychoedukacyjnych i innych.
ODDZIAŁYWANIA POZAFARMAKOLOGICZNE
Obejmują elementy szeroko pojętej edukacji zdrowotnej, krótkotrwałej grupowej psychoterapii behawioralno-poznawczej i motywującej. Część zajęć jest adresowana do wszystkich pacjentów hospitalizowanych w Oddziale , część, w postaci bloków tematycznych, dostosowana do grup pacjentów z określonym problemem zdrowotnym.
– spotkania społeczności terapeutycznej – odbywają się raz w tygodniu – 60min
• edukacja zdrowotna ogólna – dotycząca najczęstszych chorób somatycznych oraz z zakresu higieny psychicznej i promocji zdrowia – raz w tygodniu ok.90min. Przykładowe tematy : nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, choroba zwyrodnieniowa stawów, choroba wrzodowa, choroba niedokrwienna serca, choroba alkoholowa, uzależnienia od leków nasennych, uspokajających i przeciwbólowych, palenie tytoniu, zasady prawidłowego odżywiania się, zasady prawidłowego leczenia farmakologicznego, stres i mechanizmy obronne oraz inne, czasami proponowane przez pacjentów
– techniki relaksacyjne – dwa razy w tygodniu po 45 min.
• trening asertywności – dwa razy w tygodniu po 60 min,
• elementy terapii zajęciowej – w godzinach popołudniowych – obejmujące np. prace artystyczne (malowanie, rysowanie, wyszywanie), konkursy, krótkie wycieczki, wieczorki tematyczne – muzyczne, poetyckie, taneczne, historyczne.
Zajęcia popołudniowe są zwykle planowane przez społeczność terapeutyczną. Codzienna poranna gimnastyka – 15min.
Psychoedukacja dla pacjentów ze schizofrenią – dwa razy w tygodniu po 60 min, w blokach ośmiu spotkań:
1. Przedstawienie schizofrenii – widzianej oczyma pacjentów – wprowadzenie.
2. Co to jest schizofrenia? Typy schizofrenii.
3. Przyczyny schizofrenii, przebieg i rokowanie.
4. Objawy pozytywne , różnice w zależności od typów.
5. Objawy negatywne i afektywne ( z uwzględnieniem zaburzenia schizoafektywnego).
6. Leczenie farmakologiczne, działania uboczne leków.
7. Leczenie pozafarmakologiczne (szpitalne i ambulatoryjne).
8. Zwiastuny nawrotów, zapobieganie nawrotom.
Psychoedukacja z elementami psychoterapii behawioralno-poznawczej dla pacjentów z zaburzeniami lękowymi i depresyjnymi – trzy razy w tygodniu po 60min. Tematy:
1. Strach, lęk – emocje nieprzyjemne, pożądanie i niepożądane („zasady lęku”).
2. Napady paniki – czynnik wywołujący, przebieg, jak sobie radzić.
3. Zniekształcenia poznawcze (myślenia).
4. Model Eblisa funkcjonowania osobowości (oraz model „kajzerki”).
5. Główne przekonania w zaburzeniach lękowych.
6. Wyuczona bezradność.
7. Zewnątrz i wewnątrzsterowność, zewnętrzne i wewnętrzne umiejscowienie kontroli.
8. Straty i korzyści płynące z choroby.
9. Komunikacja interpersonalna.
10. Zakłócenia komunikacji interpersonalnej.
11. Poziomy komunikacji interpersonalnej.
12. Konstruktywna kłótnia.
13. Praktyczne ćwiczenia komunikacji interpersonalnej.
14. „Objawy chorób nerwowych” i powiązanie ich z emocjami, schematami poznawczymi.
15. Stres fizjologiczny.
16. Emocje podstawowe, rodzaje emocji.
17. Alkoholizm w rodzinie, problemy.
18. Podejmowanie decyzji i ponoszenie odpowiedzialności.
19. Postrzeganie innych, „negatywne programowanie”, wyobrażenia na temat innych osób.
20. Strata – co dla mnie oznacza.
Psychoedukacja dla pacjentów z zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym – dwa razy w tygodniu w bloku ośmiu zajęć:
1.Choroba afektywna dwubiegunowa –co to jest, odrębności, częstość występowania, rozpoznawalność, obserwacje własne pacjentów – wprowadzenie.
2. Dwubiegunowość – okresy podwyższonego nastroju ( manie i hipomanie).
3. Dwubiegunowość – okresy obniżonego nastroju (depresje).
4. Przebieg CHAD i rokowanie.
5. Funkcjonowanie osoby z CHAD w rodzinie i społeczeństwie (szkody zdrowotne i społeczne).
6. Leczenie farmakologiczne i pozafarmakologiczne.
7. Zapobieganie epizodom.
8. Farmakoterapia – korzyści i działania uboczne.
Psychoedukacja dla pacjentów uzależnionych od alkoholu i leków (gł. benzodwuazepin) – dwa razy w tygodniu
1. Uzależnienie – co to jest, jak powstaje, jak rozpoznać – wprowadzenia.
2. Choroba alkoholowa – objawy.
3. Choroba alkoholowa – skutki zdrowotne cz.I(somatyczne) i społeczne.
4. Choroba alkoholowa – skutki zdrowotne cz. II ( zaburzenia psychiczne).
5. Choroba alkoholowa – jak się leczyć.
6. Uzależnienie od leków – objawy, skutki zdrowotne i społeczne.
7. Uzależnienie od leków – jak się leczyć, korzyści z leczenia.
8. Uzależnienie krzyżowe, zwiastuny nawrotów, zapobieganie nawrotom.
Psychoedukacja z elementami psychoterapii behawioralno- poznawczej grupowej dla osób z zaburzeniami odżywiania się ( obejmuje przyczyny, mechanizmy, objawy somatyczne i psychiczne, powikłania , leczenie i rokowanie) – trzy razy w tygodniu po 60-90 min.
Oddział ogólnopsychiatryczny dla chorych somatycznie („psychosomatyczny”)